فراکاب در بین سهامداران اصطلاحی بسیار رایج است ولی ممکن است این واژه به گوش تازهواردان بورس ناآشنا باشد. همانطور که میدانید بازار بورس ایران متشکل از 4 بازار بزرگ است. در ادامه با این 4 بازار آشنا شده و به اختصار فراکاب را توضیح میدهیم.
فراکاب یعنی چه و شامل چه نمادهایی میشود؟
فراکاب اصطلاحا نشانگر 4 نماد بزرگ بورس ایران شامل بورس، فرابورس، بورس کالا و بورس انرژی است. این شرکتها، شرکتهای سهامی عام هستند که
سهام آنها در بازار بورس و فرابورس معامله میشود و به سهمهای طلایی بازار معروف شدهاند.
بورس
به بازاری ساماندهی شده که به منظور معامله (خرید و
فروش) سهام یا اوراق بهادر ایجاد شده است، بازار سهام یا بازار بورس میگویند. در واقع
بازار بورس سرمایهگذاران و معاملهگران را در یک بستر معین، گرد هم آورده است تا با
معامله اصولی به سودآوری برسند. بازار بورس برای اولین بار در ایران، در سال 1315 شروع به فعالیت کرد.
فرابورس
به بازاری ساماندهی شده که به منظور معامله (خرید و فروش) سهام یا اوراق بهادر، با قوانینی سادهتر از بازار بورس ایجاد شده است، بازار فرابورس میگویند. در واقع شرکتهایی که شرایط ورود به بازار بورس را ندارند، به بازار فرابورس وارد میشوند. نظارت بازار بورس به این ترتیب است که شرکتها موظف به ارائه حداکثری گزارشهای مالی 1 ساله هستند ولی این سختگیری در بازار فرابورس وجود ندارد، به همین علت ریسک سرمایهگذاری در بازار فرابورس بیشتر است.
بورس کالا
بازاری مدرن که برای فروش کالاهایی خاص و مشخص تحت
نظارت سازمان بورس و اوراق بهادر است، بورس کالا میگویند. بورس کالا برای اولین بار
در ایران، سال 1382 شروع به فعالیت کرد.
در حقیقت، بورس کالا به منظور جلوگیری از مشکلاتی اعم
از غیر قابل اعتماد بودن کالاها، غیر واقعی بودن قیمتها و تقلب خریداران یا فروشندگان
کالا که در بازار سنتی وجود داشت، ایجاد شد. در نهایت بورس کالا توانست تمامی مشکلات
مطرح شده را برطرف سازد.
بورس انرژی
بورس انرژی ایران (Iran Energy Exchange) به عنوان یک بورس کالا شناخته میشود، که به منظور نظارت و نظمدهی معاملات حاملان انرژی فیزیکی ( مانند نفت، گاز، برق و...) و داراییهایی بر پایه حاملان انرژی، شکل گرفته است. بورس انرژی برای اولین بار در ایران، سال 1391 شروع به فعالیت کرد.
هزینه و درآمد فراکابیها
درآمد این شرکتها علاوه بر درآمد حاصل از ارائه خدمات،
شامل کارمزد سهام معامله شده توسط سهامداران نیز میباشد. به این ترتیب که به ازای هر خرید و فروش سهم، از
هر دو طرف معامله (خریدار و فروشنده) کارمزدی دریافت میشود. مبالغی که بابت کارمزد
از انجام معاملات اخذ می گردد، با درصدهای مشخصی بین کارگزاری، شرکت بورس، سازمان بورس
و مالیات دولتی تقسیم میشود. بخشی از این کارمزدها نیز به درآمدهای شرکت بورس مربوطه
اختصاص مییابد.
هزینه این شرکتها شامل هزینههای عادی و هزینههای
ساز و کار معاملات است.
آینده سهام فراکاب
در کل، سهمهای فراکابی که شامل 4 نماد کالا، بورس،
فرابورس و انرژی3 است، برای سرمایهگذاری بلند مدت بسیار مناسب هستند. اگر چه این سهمها
هم با روند نزولی نیز رو به رو خواهند شد ولی در نهایت آینده رو به رشدی خواهند داشت.
جمعبندی
مطالعه این مقاله برای سهامداران تازه واردی که از اصطلاحات بورسی اطلاعی ندارند، توصیه میشود. همچنین آشنایی با فراکاب و شرکتهای دارای سهام عام، شرایط تصمیمگیری به منظور خرید سهام این شرکتها را تسهیل میبخشد.